Khi nhắc đến Sài Gòn, người ta thường nghĩ đến một thành phố “hiện đại”, “tất bật”, “không ngủ”,… Thành phố lớn nhất cả nước dường như luôn luôn chuyển mình để bắt kịp với thế giới và thời đại, song thực chất vẫn luôn ẩn giấu những nét đẹp văn hóa, nghệ thuật truyền thống mang đậm bản sắc con người nơi đây. Một trong những nét đẹp đó, không thể không nhắc đến, chính là những bộ môn nghệ thuật sân khấu truyền thống của đồng bằng Nam Bộ.Những bộ môn nghệ thuật sân khấu truyền thống có thể được kể đến là: cải lương, hát bội, đờn ca tài tử, rối nước,… Việc giữ gìn và phát triển những loại hình này gặp không ít khó khăn và trắc trở với vấn đề sân khấu, nhân lực, với những định kiến cho rằng nghệ thuật sân khấu truyền thống đã “hết thời”. Dẫu vậy, với nhiệt huyết và sự yêu nghề, những người nghệ sĩ vẫn ngày ngày dày công bảo tồn và phát huy những nét đẹp văn hóa này. Ngoài những người nghệ sĩ, những người đam mê các bộ môn nghệ thuật này hay chính là chúng ta cũng có thể góp một phần để nét đẹp này không bị mai một ngay từ việc tìm hiểu và chiêm ngưỡng những màn biểu diễn của các bộ môn nghệ thuật sân khấu ấy. Qua bài viết này, Trường Ca Kịch Viện xin giới thiệu một vài địa điểm nổi bật để thưởng thức nghệ thuật sân khấu truyền thống tại thành phố Hồ Chí Minh đến tất cả mọi người. 1. Nhà hát Kịch Sân Khấu Nhỏ
Địa chỉ: 5B Võ Văn Tần, phường 6, quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh.
Trang web: https://www.nhahat5b.vn/
Loại hình: cải lương, kịch, …
Với cái tên khiêm tốn, Nhà hát Kịch Sân Khấu Nhỏ, hay còn được biết đến với cái tên Nhà hát 5B, là một nhà hát kịch xã hội hóa, tự thu chi, không sống bằng ngân sách Nhà nước đầu tiên của thành phố và cả nước. Sân khấu nhỏ – tiềm năng lớn; điểm đặc biệt của Nhà hát là nghệ sĩ biểu diễn trên một sân khấu nhỏ và không dùng microphone. Đặc điểm riêng biệt này đã kéo gần lại khoảng cách giữa người xem và người nghệ sĩ, tạo nên một không khí chan hòa, gần gũi, giúp khán giả dễ dàng giao lưu, tương tác với sân khấu hơn.
Tọa lạc ở tầng 1 của Nhà hát, sân khấu Sen Việt trực thuộc Hội Sân khấu TP HCM với vỏn vẹn 100 ghế mới được khai trương vào tháng 10 năm 2020 với vở cải lương “Truyền tích Cổ Loa xưa”. Không chỉ tạo thêm sân diễn cho các nghệ sĩ, sân khấu Sen Việt còn là một điểm đến lí tưởng của những người trẻ đam mê nghệ thuật sân khấu bởi nơi đây vừa tổ chức biểu diễn vừa phối hợp đào tạo ngắn hạn về các chuyên ngành nghệ thuật: diễn viên cải lương, người dẫn chương trình, biên kịch, hóa trang, kỹ năng giao tiếp, ca nhạc.
2. Nhà hát Múa rối nước Rồng Vàng
Địa chỉ: 55B Nguyễn Thị Minh Khai, Q1, Thành phố Hồ Chí Minh (Cung Văn Hóa Lao Động).
Trang web: http://goldendragonwaterpuppet.vn/
Loại hình: rối nước
Nhà hát Múa rối nước Rồng Vàng là địa điểm xem múa rối nước hàng đầu tại TP HCM với sân khấu lớn nhất, công phu nhất cùng nhiều tiết mục hấp hẫn nhất. Sự khéo léo của đôi bàn tay những nghệ nhân tâm huyết như thổi hồn vào những chú rối, kể những câu chuyện thú vị, mang đậm bản sắc văn hóa người Việt trên nền nhạc dân tộc độc đáo. Những màn trình diễn không chỉ khiến các em nhỏ thích thú mà còn thu hút những người lớn tuổi. Đặc biệt, những tiết mục múa rối đầy tính truyền thống của Việt Nam còn hấp dẫn và làm hài lòng rất nhiều du khách nước ngoài.
3. Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang
Địa chỉ: 136 Trần Hưng Đạo, phường Phạm Ngũ Lão, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh.
Trang web: http://nhahatcailuongtranhuutrang.com/
Loại hình: cải lương, hát bội, đờn ca tài tử,…
Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang, hay còn gọi là Rạp Hưng Đạo, là đơn vị nghệ thuật thực hiện chức năng giữ gìn và phát huy loại hình sân khấu truyền thống đặc sắc của vùng đất Nam Bộ, có nhiệm vụ tổ chức biểu diễn phục vụ nhiệm vụ chính trị theo sự chỉ đạo của Sở Văn hóa và Thể thao TP HCM. Ngoài ra, nơi đây thường xuyên đem đến cho khán giả những vở cải lương xưa trong diện mạo mới, đồng thời tích cực biểu diễn những vở diễn thử nghiệm khác biệt. Đây cũng là nơi diễn ra cuộc thi “Tài năng diễn viên sân khấu cải lương Trần Hữu Trang”, một cuộc thi nhằm bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống cũng như khám phá, khuyến khích những tài năng cải lương, đặc biệt là những người trẻ đầy đam mê trên phạm vi toàn quốc.
Đặc biệt, trong năm 2020, Nhà hát kết hợp cùng Sở Văn hóa – Thể thao TP HCM và Thành đoàn TP HCM tổ chức nhiều chương trình biểu diễn nghệ thuật tổng hợp hoàn toàn miễn phí dành cho thiếu nhi. Các chương trình được xây dựng thiết kế ở nhiều loại hình khác nhau như: hát bội, cải lương, đờn ca tài tử, kịch nói, hòa nhạc, vũ kịch, ca múa, rối, xiếc, ảo thuật… nhằm đáp ứng sở thích của các khán giả nhí.
4. Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TP HCM
Địa chỉ: 125A Châu Văn Liêm, phường 14, quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh
Loại hình: hát bội
Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TP HCM xuất thân từ Đoàn nghệ thuật hát bội có lịch sử hơn 2 thập kỉ có chức năng tổ chức nghiên cứu, biểu diễn phục vụ trong và ngoài nước, đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ nhằm kế thừa, giữ gìn và phát huy nghệ thuật truyền thống của dân tộc.
Nhà hát thường xuyên đi lưu diễn ở nhiều nơi, tổ chức những chương trình sân khấu học đường nhằm giới thiệu và tạo niềm hứng thú cho các em nhỏ về nghệ thuật hát bội, thực hiện những chương trình quảng bá tại những địa điểm công cộng như Phố đi bộ Bùi Viện, Lăng Lê Văn Duyệt, Thảo Cầm Viên,… để mang hát bội đến gần hơn với công chúng. Vì vậy, đừng quên theo dõi tin tức để nắm được lịch diễn của Nhà hát nhé!
5. Phòng Văn hóa Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh, Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh
Trang web: http://www.hcmc-museum.edu.vn/
Địa chỉ: 65 Lý Tự Trọng, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh
Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh là một điểm đến không thể bỏ qua đối với những người muốn tìm hiểu về lịch sử văn hóa Thành phố Hồ Chí Minh nói chung và những bộ môn nghệ thuật đặc trưng của nơi đây nói riêng. Với diện tích rộng gần 2 ha cùng kiến trúc độc đáo vừa mang đậm phong cách châu Âu lại kèm theo hơi thở Á Đông, nơi đây trưng bày hàng trăm, hàng nghìn hiện vật có giá trị liên quan đến mọi mặt của Thành phố Hồ Chí Minh.
Trong 9 nội dung trưng bày tại bảo tàng, phòng trưng bày “Văn hóa Sài Gòn – thành phố Hồ Chí Minh” giới thiệu một số phong tục, tín ngưỡng, văn hóa giáo dục, những bộ môn nghệ thuật đặc trưng của vùng đất Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh như nghệ thuật hát bội và cải lương. Bảo tàng cũng thường xuyên tổ chức trưng bày chuyên đề và sinh hoạt chuyên đề nhằm gìn giữ, bảo tồn và phát huy các nghệ thuật sân khấu truyền thống của Thành đồng bằng Nam Bộ.
